Eerlijk is eerlijk: het Centraal Register Uitsluiting Kansspelen (Cruks) is in Nederland een belangrijk instrument om probleemgokken tegen te gaan. Maar wat vindt de verslavingszorg nu eigenlijk van dit register? En waarom zoeken sommige gokkers toch hun heil bij buitenlandse casino's die buiten het bereik van de Kansspelautoriteit (Ksa) vallen? In deze blog duiken we in de mening van instanties zoals Jellinek over Cruks, de effectiviteit van de gokstop bij gokverslaving en hoe hulp bij gokproblemen eruit kan zien.
Wat is Cruks en waarom is het ingevoerd?
Kijk, het zit zo: Cruks is bedoeld als een digitaal register waarin gokkers zichzelf (of door anderen) kunnen laten uitsluiten van alle Nederlandse kansspelen. Het is sinds de opening van de gereguleerde markt in oktober 2021 verplicht voor aanbieders om deze uitsluitingen te respecteren. Zo wil de overheid een vangnet creëren tegen gokverslaving en hebben waakhonden in Den Haag, zoals de Kansspelautoriteit (Ksa), een middel om gecontroleerd toezicht te houden.
- Doel van Cruks: voorkomen dat mensen met gokproblemen binnen het Nederlandse legale circuit kunnen spelen. Werking: wie zichzelf aanmeldt of wordt aangemeld, kan niet meer bij aangesloten aanbieders spelen. Toezicht: de Ksa controleert naleving en handhaaft boetes bij overtredingen.
De mening van de verslavingszorg over Cruks
Instellingen zoals Jellinek en de GGZ zijn over het algemeen positief over het bestaan van Cruks. Het biedt namelijk een directe mogelijkheid om de eerste stap te zetten naar herstel door de toegang tot gokken te blokkeren. Maar tegelijkertijd is hun mening genuanceerd, want Cruks is géén wondermiddel dat gokverslaving zomaar oplost.
Waarom Jellinek positief maar kritisch is
Volgens Jellinek en soortgelijke organisaties draagt Cruks bij aan het vergroten van bewustwording bij gokkers en hun naasten. Het is een eerste houvast om actief met hulp bij gokproblemen aan de slag te gaan. Toch benadrukken zij dat het register alleen zinvol is als het deel uitmaakt van een bredere aanpak, inclusief psychische ondersteuning, counseling en sociale hulp.
Tegelijkertijd wijzen zij ook op de volgende punten van kritiek:
Beperkte flexibiliteit: eenmaal geregistreerd in Cruks betekent uitsluiting voor minimaal zes maanden, zonder dat tussentijdse evaluatie makkelijk geregeld is. Behoefte aan maatwerk: gokverslavingen zijn complex en voor iedereen anders, een ‘one-size-fits-all’ systeem zoals Cruks mist soms nuance. Stigma en privacy: sommige mensen zijn bang voor het stempel van uitsluiting en durven daardoor minder snel hulp te zoeken of zich in te schrijven.Waarom zoeken sommige gokkers alternatieven buiten Cruks?
dekrantnieuws.nlHier komt een groot probleem om de hoek kijken: er is een hele serieuze groep spelers die het Cruks-systeem bewust vermijden. De reden? Het voelt te dwingend, te star of ze merken dat de gedragscontrole onvoldoende is om het verlangen te stoppen. In hun zoektocht proberen ze vaak buitenlandse casino's — waar Cruks niet geldt.
De opkomst en aantrekkingskracht van buitenlandse online casino's
- Toegankelijkheid: via apps of websites zijn deze makkelijk te bereiken en vaak zonder uitgebreide controles. Andere spelregels: minder strenge limieten, hogere bonussen en minder zichtbaarheid in registers zoals Cruks. Gebrek aan bescherming: door de afwezigheid van Nederlandse regelgeving is er geen toezicht zoals de Ksa dat doet.
Maar is het dan gek dat gokkers die iets minder streng gecontroleerd willen worden, de weg naar deze aanbieders vinden? Nee, in de praktijk niet. Alleen is dit natuurlijk wel een gevaarlijke route doordat ze zichzelf blootstellen aan meer risico's zonder vangnet.
Veelgemaakte misvatting: Buitenlandse casino's bieden dezelfde bescherming als Nederlandse
Dit is een cruciale valkuil in het debat rondom gokverslaving en regelgeving. De gedachte dat je “hetzelfde” kunt krijgen bij buitenlandse casino's klopt gewoonweg niet. Daar waar de Kansspelautoriteit (Ksa) streng toeziet op bijvoorbeeld uitbetalingen, reclame en verantwoord spelen, bieden buitenlandse casino's vaak weinig tot geen garanties.
Wat ontbreekt er in buitenlandse casino's?
Aspect Nederlandse casino's met Cruks Buitenlandse casino's zonder regulering Toegang tot Cruks Verplicht Niet mogelijk Spelersbescherming Strenge regels, limieten, controle Beperkt of afwezig Toezicht en handhaving Ksa activeert boetes en sancties Lastig tot geen toezicht Hulp en voorlichting Gelinkt aan instanties zoals Jellinek Weinig tot geen ondersteuningDit maakt het risico op problematisch gokgedrag en financiële ellende bij deze aanbieders groter. Dát is een belangrijke reden waarom de verslavingszorg benadrukt dat Cruks níet kan worden genegeerd.
Mening Jellinek over Cruks en effectiviteit van de gokstop
Samenvattend zegt Jellinek dat Cruks een waardevol instrument is, maar slechts het begin van de aanpak. De effectiviteit van een gokstop hangt af van meer dan alleen registratie. Het vraagt ook om psychologische begeleiding, een sociaal vangnet en soms medische interventie.
De hulp bij gokproblemen draait volgens Jellinek daarom om:
- Het doorbreken van de cyclus van gokken met persoonlijke ondersteuning. Het ontwikkelen van coping-mechanismen die niet alleen op gedragsniveau werken. Het vergroten van bewustzijn en het verminderen van stigma rond verslaving. Het bieden van een flexibel systeem waarbij uitsluiting en begeleiding hand in hand gaan.
Op die manier is Cruks nuttig, maar moet het altijd onderdeel zijn van een bredere, meer humane strategie.
Conclusie: Cruks staat niet op zichzelf
Kijk, het zit zo: Cruks is een belangrijke stap in het beschermen van gokkers in Nederland, en de mening binnen de verslavingszorg zoals bij Jellinek is dat het register veel goede dingen mogelijk maakt. Maar dit systeem alleen is niet de heilige graal. Het blijft een race tegen de realiteit dat sommige spelers buiten de grenzen zoeken, vaak bij buitenlandse casino's zonder dezelfde beschermingsmaatregelen.
Is het dan gek dat mensen hun weg vinden naar die alternatieven? Nee. Begrip daarvoor is juist nodig, want als je ételijke keren in het Cruks-systeem stuit op starheid en onflexibiliteit, gaat zoeken buiten de officiële lijnen een logische volgende stap lijken.
Om effectief te zijn, moet de gokstop via Cruks worden geflankeerd door goede hulp, zorgvuldige nazorg en maatwerkoplossingen vanuit de verslavingszorg. Alleen zo geef je mensen niet alleen een slot op de deur, maar ook een sleutel naar herstel.
De waakhonden in Den Haag zijn er dus niet alleen om te controleren, maar ook om te luisteren en het systeem steeds te verbeteren. En ons advies als analist? Vertrouw nooit blindelings op één maatregel, maar probeer altijd het complete plaatje te begrijpen.